Muziek is een universele taal zo heet het. Toch kan het een uitdaging zijn om te spelen voor een patient wiens taal en cultuur je niet kent. Zo ondervond ik laatst op de IC.
In een bed met mooi uitzicht op een 1-persoonspkamer lag ze alleen. Een Russische mevrouw zo werd mijn verteld, die geen woord Engels sprak en zich alleen verstaanbaar kon maken in het Russisch. Ze was net in zithouding gebracht door de verpleegkundige omdat ze na een heftig ziekbed aan de beterende hand was. De patiënte hield een klein waterflesje in haar knokkelige hand toen ik de kamer opliep met mijn gitaar.
Met een handgebaar stelde ik mijzelf aan haar voor. Onderwijl diep gravend in mijn muzikale geheugen op zoek naar Russische muziek om voor haar te spelen. Maar mijn brein hulde zich in een diep zwijgen.
Ik zette een walsje in dat moest lijken op een Polka, en liet dit overgaan in een Turks volksliedje. De vrouw hield haar hoofd schuin en gaf glimlachend een klein knikje. Ze wist mijn poging te waarderen.
Ik zag haar voorzichtig in een wiegende kadans raken met haar bovenlijf op de maat van de muziek. Ons samenzijn was luchtig en beladen tegelijk. Het moet ingewikkeld zijn om zo ver van huis in een vreemd ziekenhuis te belanden, waar ze jouw taal niet spreken. In een IC-bed met zo veel piepjes om je heen.
Ik wilde de kadans voor deze patiënte vasthouden en uitbouwen, maar hoe? Gelukkig kreeg ik een ingeving. Mijn grote voorbeeld John Denver maakte in jaren ’80 een tournee door Rusland zo wist ik. Ik zette zijn grote hit ‘Annies song’ in. Met grote vrolijke ogen en een ferme knik bevestigde de patiënte dat ze het lied herkende. De armen van een verpleegkundige achter mij gingen nu de lucht in om mee te zwieren.
Nagevolgd door de armen van de patiënte zelf, nog steeds zittend in haar bed. De sfeer werd steeds vrolijker. En met een stevig gebaar priemde de Russische patiënte plots haar flesje water omhoog in mijn richting. Het water klotste: ‘Wodka!!’ riep ze uit. Een teken van vreugde en verbinding met thuis. En zo hervond zij zichzelf in een vreemd land. En vonden wij elkaar zonder woorden in een taal die muziek heet: de taal van het hart.